Duurzaamheid en energietransitie

Duurzaamheid pakken we integraal aan: het thema duurzaamheid nemen we mee in ieder beleidsstuk en uitvoeringsmaatregel waar het relevant is.

We denken actief mee in de totstandkoming van diverse plannen binnen de organisatie (leefbaarheidsplannen, Omgevingsvisie, etc.). Daarin geven we opwek van duurzame energie een plek. Denk aan zonneparken en windmolens.

We dachten in 2020 actief mee in bijvoorbeeld het traject van de Omgevingsvisie; duurzame opwek van energie en de warmtetransitie zijn daar op hoofdlijnen in verwerkt en de vervolgontwikkelingen voor Hasselt Om de Weede energieneutraal.

We werken verder aan het opstellen van de warmtetransitievisie en uitvoeringsplannen (uiterlijk in 2021 vaststellen). Hierin maken we keuzes voor de warmte voorziening per wijk of buurt en bepalen we een volgorde en werken we participatie uit.

De warmtetransitie visie is in voorbereiding. Waarbij we hopen dat we in 2021 een goed participatie traject kunnen doorlopen. De planning is bijgesteld.

Met Wetland Wonen komen we de prestatieafspraak na dat een energie-neutrale sociale woningvoorraad eerder bereikt wordt dan 2050.

De planning is bijgesteld. We werken volgens bijgestelde planning.

We maken prestatieafspraken met Wetland Wonen, zie ook het onderdeel duurzaam wonen.

In 2020 zijn evenals voorgaande jaren prestatieafspraken met Wetland Wonen gemaakt. Onderdeel daarvan is het thema duurzaamheid en leefomgeving. Er zijn negen verschillende afspraken gemaakt over duurzaamheid, onder andere over toe te passen normen en voorlichting aan huurders.

Het bedrijfsleven stimuleren we om duurzamer te worden. Dit aspect betrekken we bij vergunningverlening, toezicht en handhaving. We stellen extra eisen ten aanzien van duurzaamheid.

In verband met COVID19 konden niet alle bedrijfsbezoeken gerealiseerd worden.

We zijn met het bedrijfsleven in gesprek en draaien mee in gezamenlijke projecten. Onder andere in projecten die vanuit de Topwerklocatie zijn geformuleerd in 2019. Vergunningverlening/handhaving zet hierop in.

Vanuit de werkgroep Topwerklocatie is onderzoek gedaan naar scenario’s voor een energieneutraal bedrijventerrein. De komende jaren werken de ondernemers hier samen met NEO (programma Nieuwe Energie Overijssel), de provincie en ons als gemeente aan verder.

We streven naar verduurzaming van bedrijventerreinen: nieuwe terreinen worden duurzaam ingericht. Bij voorkeur functioneren zij klimaatneutraal. Samen met het bedrijfsleven zetten we ons in voor de verduurzaming van bestaande bedrijventerreinen.

We werken samen met het bedrijfsleven de inzet op de verduurzaming van de bedrijventerreinen uit.

Via Top werklocatie tapijt werken we aan verduurzaming van het bedrijventerrein in Genemuiden en deels Hasselt. Met de bedrijven op de overige bedrijventerreinen werken we minder intensief samen aan verduurzaming. Niet anders dan via vergunningverlening, toezicht en handhaving.

Er is een samenhangende visie op de ruimte voor duurzame energieopwekking. Daarmee wordt duidelijk wat de gemeentelijke opgave is in de energietransitie. Het programma energietransitie is het vertrekpunt voor de Regionale Energie Strategie (RES).

De planning is bijgesteld en we werken volgens bijgestelde planning.

We ontwikkelen beleid en instrumentarium ten behoeve van het realiseren van de opgave voor de energietransitie.

Het instrumentarium om de opgave voor de energietransitie te kunnen realiseren wordt op basis van de uitkomsten van de participatie in 2021 verder uitgewerkt. Het afwegingskader zon dat we bij de pilots zon op veld hanteerden stellen we bij.

We starten met de realisatie van duurzame opwek van energie door bijvoorbeeld initiatieven te faciliteren.

Via de pilots zon zijn de eerste initiatieven gestart om uiteindelijk een zonnepark te realiseren.

We nemen onze eigen inzet voor het programma mee in de gesprekken over het RES bod West Overijssel dat in 2020 wordt gedaan.

Het bod RES 1.0 voor West Overijssel moet op basis van de landelijk bijgestelde planning voor 1 juli 2021 ingeleverd worden. In het concept bod is de eigen inzet verwerk. Namelijk 5 windmolens van 5 MW, 50 ha zon op veld/water en 80.000 van de 160.000 panelen in grotere projecten op daken.

In 2019 is het programma voor de energietransitie vastgesteld. De opgave wordt ruimtelijk en integraal vertaald in de Omgevingsvisie en –plannen.

Een eerste vertaling van het programma energietransitie is gemaakt in de Omgevingsvisie. Het vervolg is dat zoekgebieden voor zonnevelden en windmolens na participatie worden vastgesteld. Dit traject gaat verder in 2021.

We stimuleren particuliere initiatieven (zoals energiecoöperaties) op het gebied van de opgave voor de energietransitie. Participatie voor een breed publiek wordt zo mogelijk.

We faciliteren scholen, BSO’s en andere doelgroepen structureel bij lesmaterialen en excursies via het natuur- en milieueducatie aanbod van Natuur en Milieu Overijssel.

Scholen en BSO’s maken gebruik van het lesmateriaal en de georganiseerde excursies vanuit Natuur en Milieu Overijssel.

We ondersteunen de Coöperatie Energiek Zwartewaterland bij de voorbereiding van projecten waarbij de omgeving kan participeren. Met nieuwe initiatiefnemers gaan wij in gesprek en gaan met hen na op welke wijze wij ze kunnen ondersteunen.

Inmiddels heeft de coöperatie Energiek Zwartewaterland twee dakprojecten voor inwoners gerealiseerd, zijn ze actief in de pilot Barsbeek van het aardgas af en doen ze mee aan de informatieavonden/webinars voor het verduurzamen van de eigen woning.

Een inwoner of groep inwoners kan op één plek terecht voor zowel technische als financiële arrangementen om de eigen woning aan te passen aan de toekomst.

We werken op basis van de inzet vanuit het energieloket en richten dit op de warmtetransitievisie en de wijkuitvoeringsplannen die in 2021 vastgesteld worden. Dit gaat over welke wijken voor 2030 van het aardgas af moeten.

Het energieloket heeft in 2020 een professionaliseringsslag doorgemaakt. Via een Europese aanbesteding hebben we samen met andere Overijsselse gemeenten vanaf 1 januari 20221 een nieuwe website en een gezamenlijk klant contact centrum waar inwoners met hun vragen terecht kunnen. Bemensing, kennis en ervaring is nu structureel geregeld en geborgd.

Woningen worden duurzaam gebouwd en we zetten in op verduurzaming van bestaande woningen (nul-op-de-meter). De duurzaamheidslening is in Zwartewaterland beschikbaar.

We helpen woningeigenaren verder vanuit het energieloket en de aanpak voor de bestaande bouw.

In 2020 hebben we de aanpak voor de bestaande bouw gecombineerd met de middelen die we via de toegewezen € 90.000,- subsidie voor de Regeling Reductie Energie (RRE) hebben ontvangen. Via het energieloket, bijeenkomsten en webinars kregen inwoners informatie en een energiebespaartas met waardebon ter waarde van €75,-. Het betrof veel contacten via het energieloket. En daarnaast 2 bijeenkomsten, 3 webinars en 2 on-demand webinars met in totaal 368 deelnemers. In totaal zijn 623 energiebespaartassen uitgegeven. Waarvan de waardebonnen nog niet allemaal zijn besteed.

De Barsbeek is als eerste pilotwijk gestart met het realiseren van een aardgasloze wijk.

Het rapport is afgerond en de wijkbewoners zijn goed betrokken. In 2021 gaat de pilot een nieuwe fase in. Waarbij inwoners samen stapsgewijs naar een aardgasloze wijk gaan. Hiervoor zijn diverse middelen ontwikkeld.

Nieuwbouw wordt inmiddels aardgasloos gebouwd. We draaien mee in het project Energie Neutraal Verbouwen samen met Dalfsen, Hardenberg, Ommen, Staphorst en Steenwijkerland.

Voor de vervolgfase van nieuwbouw in Hasselt Om de Weede is gezocht naar een energieneutrale wijk concept. Daarnaast zijn er weer bijeenkomsten/webinars en excursies georganiseerd voor inwoners die energieneutraal willen verbouwen.

Met een verduurzamingsplan voor schoolgebouwen en gemeentelijke gebouwen zorgen we ervoor dat we de eigen behoefte aan energie duurzaam en liefst binnen de gemeentegrenzen opwekken.

Planning is deels bijgesteld. We werken volgens bijgestelde planning.

Met de inkomsten vanuit verkopen van maatschappelijk vastgoed verduurzamen we de krachtpanden. Planning is om de krachtpanden in 2030 op orde te hebben.

In de meerjarenonderhoudsplannen nemen we mogelijke duurzaamheidsmaatregelen op. Deze plannen ronden we in 2020 af.

De planning is aangepast. We nemen in 2021 mogelijke duurzaamheidsmaatregelen op. Dat doen we samen met het ontzorgingsloket van de provincie waarvoor subsidie beschikbaar is gesteld

We realiseren LED-verlichting zo snel mogelijk in alle straten.

We evalueren het vervangingsplan verlichting (van geel naar wit licht) dat de afgelopen jaren heeft plaatsgevonden en bepalen op basis hiervan de vervolgacties.

Het onderhoud van de openbare verlichting bestaat uit dagelijks onderhoud en groot onderhoud. Het dagelijks onderhoud zorgt middels reparaties ervoor dat de verlichting blijft branden op het moment dat het moet branden. Het groot onderhoud is er op gericht de openbare verlichting toekomstbestendig te laten zijn. Dat betekent dat armaturen die aan het einde van de levensduur zijn vervangen worden voor nieuwe. Op dat moment wordt ook de verlichting aangepast naar LED verlichting. Het werk ‘Van oranje naar wit licht’ is (nagenoeg) afgerond. Hierdoor is 50-60% van de lichtmasten voorzien van LED-verlichting. In 2021 zal het werk ‘Van oranje naar wit licht’ geëvalueerd worden en zal een beheerplan openbare verlichting opgesteld worden.

Er zijn voldoende (in totaal 15 in 2020 en 56 in 2025 op basis van onderzoek van de netbeheerder) laadpalen voor elektrisch rijden. Er is een plankaart met potentieel geschikte locaties.

We stellen geen uitvoeringsplan duurzame mobiliteit op met gemeentelijke partners. Maar we zijn volgend in de concessie voor OV, investeren de komende jaren in de fietsinfrastructuur en gaan in gesprek over verduurzamen leerlingenvervoer.

We doen mee aan de concessie Overijssel/Gelderland voor laadpalen. Hiermee verwachten we in de komende jaren te kunnen voldoen aan de behoefte aan laadpalen voor elektrisch rijden. Op basis van de plankaart beoordelen we aanvragen.

De gemeente wil versneld onafhankelijk zijn van aardgas en ten minste voor 2040. Dat betekent dat de gemeente de woning- en gebouweigenaren daarin begeleidt.

De planning is bijgesteld. We werken volgens bijgestelde planning.

We maken een plan om woningeigenaren en gebouweigenaren te begeleiden als het gaat om onafhankelijkheid van aardgas. Het betreft de warmte transitievisie en wijk uitvoeringsplannen voor de wijken die voor 2030 van het aardgas af gaan.

De transitievisie warmte en de eerste wijk uitvoeringsplannen worden in 2021 vastgesteld. De voorbereidingen zijn gestart en we hopen in 2021 een goed participatietraject te kunnen organiseren.