Uit de omgeving zijn veel signalen om het bedrijfsleven, burgers en anderen die onevenredig veel te lijden hebben, als gevolg van deze corona-crisis, te helpen. Hierbij wordt ook nadrukkelijk naar de gemeente gekeken. De gemeente heeft op alle vragen geprobeerd in te spelen met advies, communicatie, voorlichting en waar mogelijk hulp. Wij denken hierbij aan bijvoorbeeld lokale initiatieven om het bedrijfsleven te steunen, het opleggen en innen van gemeentelijke belastingen of het vooruit betalen van facturen van gemeentelijke crediteuren (zoals zorgaanbieders).
Er is bij het verlenen van hulp gebruik gemaakt van diverse rijksregelingen en de door het rijk geboden financiële compensatie. De impact van de Corona-virus is ook in 2021 onverminderd groot en voelbaar.
Bij het nemen van maatregelen stond en staat de gezondheid van onze medewerkers en inwoners voorop. De gevolgen zijn op meerdere gebieden zichtbaar, zowel op het vlak van bedrijfsvoering als financieel.
Hieronder volgt een niet limitatieve opsomming van de maatregelen: Beperking in de uitvoering van de primaire taken door ziekte van medewerkers;
- Hogere kosten vervanging wegens ziekte voor cruciale dienstverlening;
- Ontstaan van vertraging in de uitvoering van projecten ten opzichte van de begroting. Deze vertraging kan tevens effect hebben op de hoogte van de Algemene Uitkering daar hier sprake is van een samen trap op/af systematiek;
- Extra kosten voor voorzieningen om massaal thuis te werken;
- Risico ten aanzien van inbaarheid van gemeentelijke belastingen en retributies 2020;
- Risico open-einde regelingen (krijgen in den lande al signalen dat zorgaanbieders, aanbieders huishoudelijke hulp, aanbieders vervoersvoorzieningen ook bij “no show” doorfactureren;
- Toename aanvragen BBZ, bijstand, schulddienstverlening. etc. (en daarmee extra capaciteitsvraag ambtelijke organisatie). Hiervoor is o.a. de TOZO regeling ingesteld;
- Risico gewaarborgde geldleningen (sportclubs etc.);
- Risico dat subsidies naar organisatie voor 2020 ontoereikend zijn daar deze partijen geen/minder inkomsten hebben;
- Risico oplegging toeristenbelastingen 2020 en inning van nog op te leggen aanslagen over 2019;
- Risico op achterblijven legesopbrengsten (bouwleges etc.) 2020;
- Risico op inbaarheid/kwijtschelding huuropbrengsten 2020 (dorpshuizen, sportvereniging);
- Bovenstaande risico’s kunnen ook spelen bij verbonden partijen, welke ook haar impact mogelijk heeft op de gemeente;
- Risico vertraging grondverkopen (met name bedrijventerreinen);
- Risico op inning openstaande debiteuren en leningen ultimo 2019;
- Risico extra bijdrage aan Veilig thuis in verband met grotere risico's op huiselijk geweld;
- Risico op extra bijdrage aan GGD en Veiligheidsregio (voor zover niet rechtstreeks vanuit het Rijk (Denk aan voorlichting, testen en contactonderzoek);
- Risico op leerlingenvervoer. Overeenkomstig het advies betalen we 80% van de normale kosten door aan de vervoerder. De ouders die een eigen bijdrage betalen ontvangen voor deze periode kwijtschelding;
- Kinderopvang (extra kosten ten gevolge van noodopvang waren vanaf 11 mei 2020 voor rekening gemeente. Wat betreft 24-uurs opvang geldt dat voor de hele periode.
In het hierna volgende overzicht wordt het beeld gegeven van de uitgaven die de gemeente heeft gedaan voor specifieke corona-zaken. Daarbij wordt ook aangegeven of het rijk hier specifiek een vergoeding voor heeft verstrekt. Voor veel onderdelen geldt dat gebruik is gemaakt van de vergoeding die als onderdeel van het gemeentefonds is verstrekt. Op één onderdeel is in 2020 een vergoeding verstrekt voor 2021: de organisatie van de verkiezingen voor de Tweede Kamer.
Medio april 2021 zijn gesprekken met de instellingen voor Jeugd en Wmo over de verantwoording van de meerkosten door corona en de verstrekte instandhoudingsvergoedingen afgerond. Dit is verwerkt in het overzicht.
Voor de culturele en maatschappelijke instellingen die een beroep doen op een bijdrage van de gemeente geldt dat dit in 2021 wordt afgewikkeld via het ingestelde coronafonds. Het ingestelde fonds is gevoed met € 150.000. Eind april 2021 is hiervan 35% toegekend. Het restant wordt gebruikt voor toekenningen met betrekking tot 2021.
Afrekening van reguliere subsidies 2020 in 2021
In de loop van 2021 worden de in 2020 toegekende subsidies door de instellingen financieel en inhoudelijk verantwoord. Voor een groot aantal subsidies geldt dat zijn verstrekt zonder de verplichting tot inhoudelijk en financieel afrekenen. Dit zijn subsidies kleiner dan € 10.000. Voor de grotere subsidies geldt dat er na ontvangst van de verantwoording door de gemeente een vaststelling wordt opgesteld.
Voor de grotere subsidies geldt dat bij de verlening er prestatievoorwaarden zijn vastgelegd in de subsidiebeschikking. Dit betreft bijvoorbeeld openingstijden en het aanbod van activiteiten.
Als gevolg van de coronacrisis zijn deze prestatie-eisen doorkruist met de landelijke corona richtlijnen. De instellingen waren gedwongen gesloten of beperkt open. Vanzelfsprekend is dit van grote invloed geweest op de prestaties. Bij de vaststelling van de subsidies zal aan deze prestatie-eis geen gewicht worden gehecht. Alleen de financiële verantwoording wordt betrokken beoordeeld voor de vaststelling. We vinden het hoogst ongewenst om de reguliere prestaties te betrekken bij de verantwoording. Het voortbestaan van de instellingen staat voorop zodat de culturele en maatschappelijke infrastructuur zo min mogelijk wordt aangetast als gevolg van corona.
Een en ander zal ook doorwerken naar de subsidies 2021.
Corona-effect rioleringsheffing
Bij de opstelling van de heffing voor het jaar 2021 blijkt uit de gegevens van Vitens dat door niet-woningen in 2020 aanzienlijk minder water is verbruikt dan in voorgaande jaren. Dit lagere verbruik is met name zichtbaar bij scholen, maatschappelijke voorzieningen, horecagelegenheden en zwembaden. Bij de bedrijven is er geen eenduidig beeld van een daling. Voorlopig wordt aangenomen dat hier sprake is van een coronaeffect. Een en ander wordt financieel verwerkt in de zomernota 2021 en werkt door op de stand van de voorziening.